Klasik Türk müziği, öyle bir dünya ki içine girince zamanın durduğunu hissedersiniz. Ezgiler, insanın kalbine incecik bir yol bulup yerleşir. İşte bu büyülü dünyayı anlamanın anahtarı da makamlardır. Peki, nedir bu makamlar? Hadi gelin, sıcak bir sohbet havasında birlikte keşfedelim…
Öncelikle, makamı basitçe anlatmak gerekir. Bir makam, belirli bir dizi sesin, belirli kurallar çerçevesinde bir araya gelmesi ve duygulu bir şekilde aktarması olarak tanımlanabilir. Her makamın kendine has bir karakteri vardır. Kimi neşelendirir, kimi hüzünlendirir, kimi ise düşüncelere daldırır.
Asıl konumuz Klasik Türk müziği makamları, işte en çok bilinen bazı makamlar:
Rast Makamı
Rast, adeta müziğin anavatanıdır diyebiliriz. Başlangıç makamı derler ona. Dinleyince bir güven duygusu sarar insanın ruhunu. Mutluluk ve huzur doludur. Yeni başlayanlar için de en kolay öğrenilen makamlardan biridir. Hani bazen güne enerjik bir başlangıç yaparsınız ya, işte Rast makamı tam da o duygunun melodisi gibidir.
Hicaz Makamı
Hicaz, insanın içine işleyen hüzünlü bir makamdır. Sanki uzak diyarlardan gelen bir esinti gibidir. Dinlerken hem gözleriniz dolar hem de ruhunuz makamın tesiriyle sakinler. Özellikle aşkı, ayrılığı ya da özlemi anlatan eserlerde sık sık karşımıza çıkar. Hicaz makamı, gönülden konuşur da diyebiliriz…
Nihavent Makamı
Nihavent makamı ise batı müziğine en yakın duran makamlardan biridir. Hafif batılı bir havası vardır ama özünde tamamen bizimdir. Neşelidir, canlıdır ama aynı zamanda derinlikli olışuyla bilinir. Biraz içli, biraz tatlı bir hüzün hissettirir. Genellikle hafif meyhane şarkılarında çok sık kullanılır.
Segâh Makamı
Segâh, insanı içine çeken, yumuşacık bir makamdır. İçinde hafif bir durgunluk ve ağırbaşlılık vardır. Dinlerken zaman yavaşlar sanki. O ağırbaşlı haliyle, insanı derin düşüncelere sevk eder. Özellikle eski klasik eserlerde Segâh makamına sık sık rastlanır.
Uşşak Makamı
Adı üstünde Uşşak; aşk makamı da derler ona. Derin bir sevda anlatır bize. Dinlerken kalbinizin en derin yerlerine dokunur. Hem melankolik hem de sıcak bir havası vardır. Pek çok eski halk şarkısında ve tasavvuf musikisinde Uşşak makamı karşımıza çıkar.
Hüzzam Makamı
Hüzzam, hüzün kelimesinin müzikteki karşılığıdır diyebiliriz. Derin, dokunaklı ve insanın içine işleyen bir tınıya sahiptir. Dinlerken bazen içiniz burkulur ama o burukluk da insanı rahatlatır. Hüzzam makamı, duyguları en şeffaf haliyle ortaya koyar.
Öz Değerlerimiz: Klasik Türk Müziği Makamları
Klasik Türk müziği makamları, sadece notaların dizilimi değildir; ruhun sesidir çünkü kültürümüzdür, geçmişimizdir yani öz değerlerimizdir. Her biri ayrı bir hikâye anlatır, her biri bizi başka bir duygunun kıyısında bekletir, düşündürür.
Eğer bir gün kendinizi içsel olarak dinlendirmek, zamanın akışından biraz olsun uzaklaştırmak isterseniz, klasik türk müziği makamlarından birini seçin. O makamın şefkatli kollarında zaman geçirin. Kim bilir, belki de içinizde saklı kalan bir duyguyu yeniden keşfedersiniz…
İlginizi çekebilir: Aşk Bezirganı Sözleri ve Anlamı: Yunus Emre’nin Kaleminden İlahi Aşk
Editörün Tavsiyesi Klasik Türk Müziği Makamlarından Rebâb ile Uşşâk Taksim:
